Ứng phó với chính sách thuế mới của Hoa Kỳ: Đa dạng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu

Nguy cơ gián đoạn sản xuất

Bắc Giang có khoảng 200 doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Trong đó, riêng các khu công nghiệp có 31 doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp và hàng chục doanh nghiệp phụ trợ (doanh nghiệp xuất khẩu 100% và xuất khẩu một phần) thuộc các lĩnh vực như: Điện tử, chế tạo gỗ cao cấp, pin năng lượng mặt trời, cơ khí chế tạo. Lĩnh vực có sản lượng xuất khẩu lớn là điện tử, bao gồm các doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái của Foxconn (6 doanh nghiệp), thuộc Luxshare (2 doanh nghiệp) và 11 doanh nghiệp khác; lĩnh vực sản xuất pin năng lượng mặt trời có 5 doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm hoàn thiện (12 doanh nghiệp phụ trợ cho 5 doanh nghiệp xuất khẩu này)…

Dây chuyền sản xuất tại Công ty TNHH JASolar Việt Nam.

Theo Hải quan Bắc Giang, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu trực tiếp vào thị trường Hoa Kỳ đạt hơn 13,1 tỷ USD, chiếm gần 40% tổng doanh thu xuất khẩu của toàn tỉnh. Quý I năm nay, giá trị xuất khẩu vào thị trường này tiếp tục đạt cao với hơn 4,5 tỷ USD của 176 doanh nghiệp. Giá trị kim ngạch xuất khẩu hàng hóa vào Hoa Kỳ chiếm tỷ trọng cao trong kim ngạch xuất khẩu của tỉnh nên khi Hoa Kỳ tăng thuế đối ứng sẽ gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.

Theo Ban Quản lý Các khu công nghiệp tỉnh, việc Hoa Kỳ áp dụng chính sách thuế đối ứng sẽ ảnh hưởng đến việc làm của hơn 80 nghìn lao động trong tổng số khoảng 222 nghìn lao động trong các khu công nghiệp. Doanh thu xuất khẩu của doanh nghiệp khu công nghiệp vào thị trường Mỹ có nguy cơ giảm hơn 10 tỷ USD.

Một số chuyên gia phân tích, khi Hoa Kỳ áp thuế đối ứng, chi phí sản xuất tăng và sức cạnh tranh suy giảm, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa. Nếu mức thuế đối ứng 46% được áp dụng, giá thành sản phẩm sẽ tăng cao khiến hàng hóa sản xuất tại Việt Nam mất lợi thế tại thị trường Hoa Kỳ.

Nhiều doanh nghiệp có nguy cơ mất đơn hàng tại thị trường Hoa Kỳ, gián đoạn sản xuất do phải cơ cấu lại sản xuất, tìm thị trường mới. Đại diện nhiều doanh nghiệp trong tỉnh chia sẻ, một số khách hàng của Hoa Kỳ đang cân nhắc chuyển đơn hàng sang các nước khác, nơi được hưởng chính sách thuế đối ứng thấp hơn hoặc tạm hoãn thời gian đặt hàng. Điều này có thể làm gián đoạn kế hoạch sản xuất và kế hoạch giao hàng.

Các doanh nghiệp nhận định do Hoa Kỳ tăng cường kiểm tra quy tắc xuất xứ khiến thời gian thông quan kéo dài và chi phí tuân thủ tăng cao. Chuỗi cung ứng trong nước cũng bị ảnh hưởng, tạo ra áp lực lớn cho toàn bộ chuỗi sản xuất của doanh nghiệp. Trong bối cảnh hiện nay, khả năng các đơn hàng hiện tại vào thị trường Hoa Kỳ sẽ bị cắt giảm, ảnh hưởng đến việc làm của người lao động, đồng thời các doanh nghiệp cân nhắc và thận trọng trong việc đánh giá các kế hoạch đầu tư dự án mở rộng và dự án đầu tư mới tại Việt Nam; cân nhắc phương án di chuyển đầu tư sang nước khác nơi có mức thuế thấp hơn.

Khai thác lợi thế, mở rộng thị trường

Trên cơ sở nắm bắt, đánh giá tình hình thực tế, tỉnh đã chỉ đạo khẩn trương hỗ trợ các doanh nghiệp có khả năng chịu tác động bởi chính sách thuế quan của Hoa Kỳ. Theo ông Lương Văn Nghiệp, Phó Giám đốc Sở Tài chính, Sở khuyến cáo doanh nghiệp tranh thủ “thời gian vàng” (Hoa Kỳ hoãn áp thuế đối ứng trong 90 ngày) để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, tăng giá trị xuất khẩu. Sở Công Thương đã cung cấp thông tin, hướng dẫn doanh nghiệp tận dụng các hiệp định thương mại tự do để chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường mới tiềm năng.

Công ty TNHH Fukang Technology là một trong những doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ cao.

Ông Nguyễn Văn Quý, Phó trưởng Ban Quản lý Các khu công nghiệp tỉnh thông tin, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp xuất khẩu sang Hoa Kỳ đang tập trung sản xuất theo kế hoạch, bảo đảm đơn hàng cho đối tác. Một số doanh nghiệp tiếp tục tuyển dụng lao động, tăng ca, tăng sản phẩm.

Công ty trách nhiệm hữu hạn Woob Bestt Việt Nam (Lạng Giang) là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chuyên sản xuất ván ép cao cấp tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sang Thái Lan, Hoa Kỳ. Tính riêng quý I năm nay, Công ty xuất khẩu hơn 1.200 m3 sang Hoa Kỳ, chiếm 50% tổng lượng hàng xuất khẩu và cao hơn so với cùng kỳ năm trước. Hiện nay, tranh thủ thời điểm Hoa Kỳ chưa áp thuế đối ứng, Công ty tập trung sản xuất, đáp ứng đúng hạn đơn hàng cho đối tác bên Hoa Kỳ; đồng thời tìm kiếm, đàm phán mở rộng thị trường nội địa và xuất khẩu sang khu vực châu Âu và Đông Nam Á.

Trước thực trạng trên, một số doanh nghiệp đề nghị ngoài gia hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất năm 2025 theo Nghị định số 82 ngày 2/4/2025, Chính phủ nghiên cứu, xem xét tiếp tục có chính sách hỗ trợ như: Giảm thuế nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào; cung cấp tín dụng ưu đãi để giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động và ổn định lực lượng lao động… Xem xét cơ cấu lại chuỗi cung ứng, trong đó tập trung phát triển chuỗi cung ứng trong nước nhằm giảm phụ thuộc vào nhập khẩu và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa.

Các doanh nghiệp cũng đề nghị UBND tỉnh báo cáo và đề xuất Chính phủ triển khai các giải pháp tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định môi trường đầu tư và kinh doanh trong nước; cơ cấu lại thị trường và định hướng trong thu hút đầu tư, tiếp tục cải thiện và đơn giản thủ tục hải quan, đẩy nhanh thời gian thông quan; tăng cường đầu tư và nâng cấp hạ tầng logistics nhằm giảm chi phí lưu kho và vận chuyển.

Tăng cường cập nhật thông tin và chính sách kịp thời để doanh nghiệp chủ động phương án ứng phó với các tình huống, giảm thiểu rủi ro và thiệt hại. Chỉ đạo cơ quan chuyên môn hướng dẫn các doanh nghiệp tuân thủ nghiêm các quy định và thông lệ quốc tế về xuất xứ hàng hóa (C/O).

Nhiều ý kiến cho rằng, trong bối cảnh Hoa Kỳ áp mức thuế đối ứng tăng cao thì các hiệp định thương mại tự do được xem như là các “xa lộ lớn”, tạo thuận lợi vượt trội thúc đẩy trao đổi thương mại giữa các quốc gia; là “cánh cửa mở” liên thông kinh tế nước ta với thế giới. Vì thế cần khai thác lợi thế của các hiệp định mà Việt Nam đã ký kết, tăng lợi thế cạnh tranh. Các doanh nghiệp cũng cần tích cực và chủ động tìm kiếm, mở rộng thị trường mới, giảm sự phụ thuộc vào một thị trường nhất định.