Bắc Ninh: Tăng cường quản lý trật tự xây dựng tại vùng ven khu công nghiệp

Thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trách nhiệm quản lý trật tự xây dựng được chuyển giao từ cấp huyện về cho chính quyền cơ sở. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phân cấp nhưng cũng là thách thức không nhỏ cho các địa phương.

Hoạt động xây dựng nhà ở tại khu phố My Điền 2.

Phường Nếnh có diện tích gần 36 km², dân số hơn 55 nghìn người. Ông Vũ Văn Hồng, Phó Chủ tịch UBND phường Nếnh nói: “Địa phương giáp 4 khu công nghiệp gồm: Quang Châu, Vân Trung, Đình Trám, Việt Hàn nên có mật độ xây dựng khá cao. Ngay từ khi thành lập, phường duy trì tốt công tác quản lý trật tự xây dựng. Công tác kiểm tra, nắm bắt địa bàn được cán bộ chuyên môn thực hiện nghiêm túc”. Sự chủ động đã giúp phường Nếnh nhanh chóng ổn định và thiết lập nền nếp trong hoạt động quản lý trật tự xây dựng. Trong tháng 7/2025, phường Nếnh đã cấp 10 giấy phép và kiểm tra 31 công trình đang thi công. Qua đó phát hiện 6 công trình xây sai phép tại các tổ dân phố: Vân Cốc, My Điền 1, My Điền 2… Lực lượng chức năng lập biên bản, yêu cầu dừng thi công kịp thời. Thông qua công tác vận động, các hộ dân đều tự giác điều chỉnh, phá bỏ phần công trình vi phạm.

Công tác quản lý trật tự xây dựng được triển khai đồng bộ tại nhiều địa phương khác. Tại phường Nam Sơn – địa phương giáp Khu công nghiệp Nam Sơn – Hạp Lĩnh, Khu công nghiệp Quế Võ, UBND phường đã kịp thời kiểm tra, lập biên bản và vận động người dân tự tháo dỡ gần 20 công trình tạm ở khu vực Tiểu dự án Lim – Phả Lại và hành lang đường trục khu Lãm Trại. Ở xã Yên Trung, nơi giáp ranh Khu công nghiệp Yên Phong, chính quyền xã xử phạt hành chính 2 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng với tổng số tiền 90 triệu đồng.

Để tăng cường quản lý trật tự xây dựng, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Việc đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật được xem là giải pháp cốt lõi để nâng cao ý thức của người dân. Anh Mẫn Văn Lãi, chuyên viên Phòng Kinh tế xã Yên Trung cho biết: “Phòng đã tham mưu UBND xã ban hành văn bản tuyên truyền về các quy định liên quan đến trật tự xây dựng, tổ chức phát trên loa truyền thanh hai buổi mỗi ngày vào thứ Bảy và Chủ nhật hằng tuần”.

Các địa phương đều nhận thấy tầm quan trọng của việc phối hợp giữa các lực lượng liên quan. Hiện nay, nhiều nơi đã và đang xây dựng quy chế phối hợp giữa công an, trật tự đô thị, mặt trận và các tổ chức chính trị – xã hội. Đặc biệt, việc thành lập các nhóm Zalo, thiết lập đường dây nóng giữa cơ quan quản lý, bí thư chi bộ và trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố đã giúp thông tin được trao đổi nhanh chóng, kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm ngay từ khi mới phát sinh. Các đơn vị rất tích cực hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính về cấp phép xây dựng. Thay vì chỉ kiểm tra và xử phạt, các xã, phường đã chủ động hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục pháp lý. Anh Thân Văn Thảo, tổ dân phố My Điền 2, phường Nếnh chia sẻ: “Gia đình tôi đang xây dựng ngôi nhà 5 tầng trên diện tích 72 m². Trong quá trình thực hiện đã được đơn vị chức năng của phường và tổ dân phố hỗ trợ, tuyên truyền về thủ tục xin cấp phép xây dựng, bảo đảm an toàn, vệ sinh môi trường xung quanh”.

Bên cạnh những kết quả tích cực, các xã, phường nơi tập trung nhiều khu công nghiệp đang gặp không ít khó khăn. Hiện nay, đội ngũ cán bộ chuyên trách về quản lý trật tự xây dựng còn mỏng. Anh Lê Ngọc Tú, cán bộ Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường Nếnh cho biết, địa phương chỉ có 2 cán bộ phụ trách lĩnh vực này trên địa bàn khá rộng. Sự thiếu hụt về nhân lực và phương tiện gây khó khăn trong việc duy trì kiểm tra thường xuyên, liên tục. Trong khi đó, ý thức chấp hành của một bộ phận người dân về các quy định quản lý trật tự xây dựng chưa cao. Nhân việc các địa phương mới sáp nhập, một số hộ cố tình xây dựng không phép. Thông tin sai lệch trên mạng xã hội về việc không phải cấp phép xây dựng cũng khiến một số người có tâm lý chủ quan, không chấp hành yêu cầu kiểm tra của cán bộ. Có những trường hợp trốn tránh, không gặp cán bộ trong quá trình kiểm tra… Ngoài ra, một số chủ đầu tư dự án khu nhà ở chưa thực hiện đúng trách nhiệm trong việc công khai quy hoạch, cung cấp mẫu nhà và giám sát xây dựng cũng tạo kẽ hở cho các vi phạm.

Trước thực tế trên, đại diện Phòng Quản lý hoạt động xây dựng (Sở Xây dựng) cho biết: Qua thu thập thông tin về nhân sự làm công tác xây dựng tại cấp xã, cơ bản các phường có cán bộ chuyên môn về xây dựng, một số phường có từ 3 cán bộ trở lên. Tuy nhiên, ở một số xã chưa có cán bộ chuyên trách lĩnh vực này hoặc chỉ có 1 nhân sự. Như vậy, nguồn nhân lực để thực hiện nhiệm vụ quản lý hoạt động xây dựng, quy hoạch, thẩm định và cấp phép xây dựng còn thiếu và yếu, gây khó khăn trong quá trình thực thi thẩm quyền nhiệm vụ cấp huyện chuyển về cấp xã.

Phòng đã tham mưu cho lãnh đạo Sở trình UBND tỉnh ban hành quy định phân công, phân cấp quản lý dự án đầu tư xây dựng, quản lý chất lượng, bảo trì công trình xây dựng và quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh; xây dựng kế hoạch hướng dẫn cấp xã thực hiện cấp phép xây dựng, miễn giấy phép xây dựng. Bố trí cán bộ đi cơ cở để nắm bắt, hướng dẫn thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước cấp xã theo hướng “cầm tay chỉ việc”. Về giải pháp lâu dài, Phòng tham mưu lãnh đạo Sở kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng nghiên cứu, cho phép cấp xã sử dụng nhân sự theo hợp đồng chuyên môn (hợp đồng công việc). Trong giai đoạn 2025-2027, để bảo đảm các yêu cầu quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng đối với các xã dự kiến lên phường, kiến nghị tăng cường lực lượng kỹ sư xây dựng tại các đơn vị trực thuộc Sở cho địa phương…

Theo Bắc Ninh