“Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh sẽ đảm bảo cho một quốc gia phát triển bền vững”

Chiều ngày 28/5/2024, bài phát biểu tại phiên khai mạc Diễn đàn Cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam – châu Á 2023 (Vietnam – Asia DX Summit 2023) với chủ đề: “Chuyển đổi số, Chuyển đổi xanh, Phát triển kinh tế số”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh sẽ là hai chuyển đổi quan trọng bậc nhất của đầu thế kỷ 21.

Cụ thể, theo Bộ trưởng, hai chuyển đổi này sẽ căn bản thay đổi cuộc sống của tất cả chúng ta. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là một cặp song sinh, chúng đi với nhau và hỗ trợ nhau. Muốn chuyển đổi xanh thì phải dùng chuyển đổi số và muốn chuyển đổi số thì cũng phải dùng chuyển đổi xanh. Hai chuyển đổi này cũng sẽ đảm bảo cho một quốc gia phát triển nhanh và bền vững.

Việt Nam đã xác định chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là lựa chọn chiến lược. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Năm 2020, kinh tế xanh đã đóng góp khoảng 2% GDP của Việt Nam với tốc độ tăng trưởng trên 10%. Và cùng năm này kinh tế số của Việt Nam đã đóng góp 12% GDP. Nhưng đến năm 2023 thì kinh tế số theo tính toán của Bộ Thông tin và Truyền thông đã đóng góp 16,5% GDP và với tốc độ tăng trưởng trên 20% một năm.

Hai chuyển đổi số và xanh có tốc độ tăng trưởng cao hơn tốc độ tăng trưởng GDP của đất nước từ 2 đến 4 lần. Chuyển đổi số thì cần phải xanh. Theo ước tính của cơ quan năng lựơng quốc tế IAEA, các trung tâm dữ liệu trong năm 2022 đã tiêu thụ khoảng 240 đến 340 tỷ kWh. Tương đương với 1 đến 1,3% nhu cầu điện năng toàn cầu và đang tiếp tục tăng lên rất nhanh.

“Số liệu này được dự báo tăng gấp đôi vào năm 2025 và ước tính chiếm 14% tổng lượng khí thải CO2 trên toàn cầu năm 2040. Bởi vậy chuyển đổi số phải dùng công nghệ xanh”, ông nói.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho rằng, chuyển đổi số là để tạo ra một loại tài nguyên mới là dữ liệu.

“Lần đầu tiên trong lịch sử phát triển của mình, con người thay vì tiêu dùng và làm cạn kiệt tài nguyên thì tạo ra tài nguyên mới”, ông Hùng nêu và cho rằng, trước đây càng phát triển thì càng làm cạn kiệt tài nguyên, ngày nay càng phát triển thì càng sinh ra nhiều tài nguyên.

Bộ trưởng Bộ TT-TT nhấn mạnh, chuyển đổi số cũng là để thoát ly ra khỏi thế giới vật lý. Thế giới vật lý được ảo hóa trong không gian mạng, vật chất có khoảng cách, có thời gian, còn thế giới số thì phi vật chất, không có khoảng cách, không có thời gian. Thế giới số là rất phù hợp cho tư duy của não người.

“Đổi mới sáng tạo sẽ diễn ra nhanh hơn rất nhiều trên không gian mạng và khi thành công thì ánh xạ ngược lại vào thế giới vật lý. Quốc gia nào chuyển đổi số nhanh hơn thì quốc gia đó sẽ giàu có hơn”, ông Hùng nêu.

Còn chuyển đổi xanh, theo ông Hùng là để con người quay về với mẹ thiên nhiên. Chuyển đổi xanh là để không cạn kiệt tài nguyên, để bảo vệ chính môi trường mà con người đang sống trong đó.

“Muốn phát triển nhanh thì chuyển đổi số. Muốn bền vững thì chuyển đổi xanh”, ông Hùng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, cả chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đều cần đến công nghệ số, trong công nghệ số thì cốt lõi là chip bán dẫn.

“Nếu phải nói ba điều trọng yếu trong chiến lược này thì đó là: Thứ nhất, phát triển chip bán dẫn phải nằm trong chiến lược về công nghiệp điện tử Việt Nam. Thứ hai, Việt Nam sẽ đi từ khắp nhân lực bán dẫn toàn cầu đến công nghiệp bán dẫn. Và thứ ba, Việt Nam sẽ là số một trong sự chuyển dịch chuỗi cung bán dẫn từ X sang X + 1″ – ông Hùng tiết lộ.

Bản dự thảo chiến lược đang được lấy ý kiến rộng rãi. Rất mong được các doanh nghiệp công nghệ số của các hiệp hội quan tâm cho ý kiến. Muốn tăng trưởng nhanh, cao hơn thì cần không gian mới, cần lực lượng sản xuất mới, cần nguồn lực sản xuất mới, cần yếu tố sản xuất mới và cần động lực mới.

Không gian mới là kinh tế số. Lực lượng sản xuất mới là công nghệ số. Nguồn lực sản xuất mới là nhân lực số. Yếu tố sản xuất mới là dữ liệu số. Và động lực mới là đổi mới sáng tạo số. Phát triển kinh tế số Việt Nam thì phải dựa trên đổi mới sáng tạo số, phải đầu tư vào hạ tầng số và đặc biệt là hạ tầng tính toán AI. Phải tích hợp kinh tế số vào mọi ngành, mọi lĩnh vực. Phải hoàn thiện thể chế số, phải thực hiện quản trị số và phải đào tạo kỹ năng số, nhân lực số và đặc biệt, thu hút nhân tài số.

Bộ trưởng khẳng định, chúng ta đang sống trong một thời kỳ đặc biệt khi tương lai không nằm trên đường kéo dài của quá khứ. Xuất hiện điểm kỳ dị trong đường cong phát triển của nhân loại nhất là với sự phát triển của công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tận dụng được cơ hội này thì Việt Nam mới có thể hóa rồng thành nước phát triển có thu nhập cao và không còn cách nào khác là phải đi ở nhóm đầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhưng ở nhóm giữa thì Việt Nam sẽ đứng đâu vẫn đứng đó. Không thay đổi được thứ hạng quốc gia. Một cuộc cách mạng công nghiệp mới sẽ chỉ tường thưởng cho những người đi đầu, cho những quốc gia tiên phong.

Cùng quan điểm nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hội đồng sáng lập Vinasa, đánh giá chuyển đổi số và xanh đang là xu hướng của thế giới nhằm hướng tới phát triển bền vững. Ông cho rằng, công nghệ số giúp tăng tốc trong việc thích nghi và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Còn theo ông Bình, để khai thác tiềm năng chuyển đổi số – chuyển đổi xanh, tạo ra phát triển kép về cả kinh tế số và kinh tế xanh, Việt Nam cần tiên phong phát triển các lĩnh vực gồm trí tuệ nhân tạo, chíp bán dẫn, xe điện thông minh dùng công nghệ xanh. “Cần tập trung nhân lực, tài chính cho những lĩnh vực công nghệ trọng điểm này”, ông nói.

Theo Tạp chí điện tử Doanh nghiệp và Hội nhập